وصیت نامه و دستورالعمل سلوکی شهید اول ( ره )
••• بسم الله الرحمن الرحیم •••
وصیتى که پیش روى شماست ، از بنده ضعیف و ناتوان ، نویسنده این حروف ، محمد فرزند مکى است. خداى او را همچون نصوح ، توبه پذیرد ؛ و از مخاطب آن ، برادران و دوستان الهى مى باشند ، آنان که براى خدا و در راه خدا با او دوست شده اند.
نخست نفس خود را مخاطب قرار مى دهد ، سپس آنان را.
این ((وصیت نامه)) در بردارنده مطالب و معارف بلندى است.
۱. تقواى الهى را فرا دید خود قرار دهد و بر همه حرکات و سکنات خویش حاکم سازد. مدام در مراقبه بوده و از خدا خوف و خشیت کند. در خلوت و پنهانى از او شرم کرده ، به آنچه خوشایند او نیست آلوده نگردد.
۲. در همه احوال خدا را فرایاد دارد و در بیشتر اوقات با زبان ذکر او گوید.
۳. بر خدا توکل کرده ، کارها را به او واگذارد و در گرفتاریها و سختیها به او پناه برد.
۴. موازین و احکام دین را فرادید خویش نهاده ، مواظب باشد سر موئى از آن خارج نشود ؛ زیرا خروج از فرامین شریعت ، گمراهى و ضلالت را در پى آرد.
۵. نوافل و مستحبات را بر اساس تلاش و توان ، فراغت و سلامتى ، زیاد کند ؛ بویژه نمازهاى مستحب را ؛ چون نماز ، بهترین عمل است. کارى پس از شناخت خدا و تحصیل معارف الهیه ، همانند نماز انسان را به خدا نزدیک نمى کند. در میان نمازهاى مستحبى ، در انجام نماز شب مراقبت ویژه کند.
۶. زبان را از گناهانى همچون : پرت و پلاگوئى ، غیبت ، سخن چینى ، بیهوده گوئى نگاه دارد. از شنیدن لغو و هر آنچه بهره دینى یا دنیایى ندارد بپرهیزد و اعضاء جوارح را از آنچه ناخوشایند پروردگار است بدور دارد.
۷. زهد را روح زندگى اش کند ، به آنچه به او مى رسد بسنده کند ، روزى از حلال خورد ، تا مى تواند بى نیازى از مردم را پیشه خود سازد ؛ زیرا خواهش از مردم خوارى و ذلت این دنیا را در پى دارد.
۸. یاد مرگ را نصیب العین خویش کند ؛ براى رسیدن آن در همه حال آماده باشد. براى این که یاد مرگ ، ((فرادید)) او گردد ، روزى بیست مرتبه یاد مرگ کند.
۹. هر صبح و شام گذشته خود را محاسبه کند.
، اگر رفتار نیک داشته است بر او بیفزاید ؛ چنانچه بدى از او سرزده است ، از او بازگردد و جبران کند.
۱۰. با قلب و زبان ، دائم در استغفار بوده ، طلب بخشش کند. شکل آن ( استغفار ) چنین است : ((أللهم أغفرلى فإنى أستغفرک و أتوب)).
در وصیت لقمان به فرزندش آمده است ؛ بسیار بگوید : ((اللهم اغفرلى)) ؛ زیرا خداوند در شبانه روز اوقاتى قرار داده است که در آن وقت ها ، حاجات بندگان را رد نمى کند.
۱۱. امر بمعروف و نهى از منکر را با شرایطى که در شرع مطهر آمده است به اندازه توان و نیرو ، انجام دهد.
۱۲. برادران دینى را یار و کمک باشد ، به اندازه افتادگى و نیاز آنان حاجتشان را برآورد. اولاد على ((ع)) و فاطمه ((س)) را خدمت و احترامى ویژه کند.
۱۳. قوانین و دستورات الهى را بزرگ شمارد. علماء دین را گرامى دارد. صاحبان تقوا ، از مؤ منین را ، احترام کند.
۱۴. بداده خدا راضى باشد. چیزى را که نمى داند خیر او در آن است یا نه ، طلب نکند در همه احوال.
۱۵. بهنگام پیکار و رودررویى با مشکلات مقاومت ورزد ؛ زیرا صبر رأس همه امور است.
۱۶. براى تعجیل فرج و ظهور امام زمان ((عج)) دائم دعا کند ؛ زیرا این عمل در شریعت اسلام ، از اهمیت والایى برخوردار است.
۱۷. اشتغال دائم به درس و بحث و ممارست با علوم را ، در این راه تدریس ، آموزش ، مطالعه ، قرائت و فراگیرى دانش پیشه خود سازد. در این راه از سرزنش هیچکس بیم به دل راه ندهد.
۱۹. در همه کارها اخلاص داشته باشد و کارها را فقط براى خوشنودى خداانجام دهد ؛ زیرا فقط کارهاى خالص و بى پیرایه را خدا مى پذیرد. ریا در عبادت - پناه مى بریم از آن بخدا- شرک شمرده مى شود.
۲۰. پیوند و ارتباط با خویشاوندان ، اگر بگونه اى فراخ نتواند به دیدار آنان برود ، با عرض سلامى آنان را خوشنود سازد.
۲۱. به زیارت برادران دینى رود. با آنان در امور دین و آخرت گفتگو داشته باشد.
۲۲. زیاد به دنبال مباحات و رخصتها نرود. در زندگى خود ، گشادگراى نباشد. در تکالیف دینى بر خود سخت نگیرد ؛ بلکه روش و مشى میانه و استوارى را در پیش گیرد.
۲۳. با مردم درخور فهم آنان سخن گوید و از مطالبى که هضم آنها برایشان مشکل است بپرهیزد.
خلق و خوى خوب داشتن ، خشم را فرو خوردن ، با مردم فروتنى نمودن ، از خدا سامان خلق را خواستن و کارهاى آنان را سامان دادن را پیشه خود سازد.
۲۴. بدون بهره دینى یا دنیایى لحظه اى از عمر خود را سپرى نکند. در همه این کارها معیار تقوا و مراقبت پیوسته و دائم است.
سلام بر همه آنان که این دستور را پى گیرند. سپاس ویژه خداوند است.
درود پیاپى خدا بر پیامبر اسلام و آل بزرگوار وى باد.
■ مجید شجاعی - بهار 1396 - ولایت زنجان .